در جوامع کنونی یکی از مشکلات اساسی که غالب افراد به نوعی با آن مواجه هستند اضطراب ها و نگرانی های روحی و درونی است.
کاهش علاقه به زندگی، انزوا طلبی، احساس اندوه، خود کم بینی، بی قراری و احساس شکست در زندگی و نا امیدی.... فرد مؤمن و معتقد در ارتباط با خدا و توجه به مبدأ آفرینش ،احساس آرامش واقعی می نماید و به فرموده قرآن کریم:
"الابذکر اللّه تطمئن القلوب بدانید که با یاد خدا دل ها به آرامش می رسد"
با مراجعه به تعالیم دینی روشن می شود که راهکارهایی برای این نوع نگرانیها وجود دارد که ذیلاَ به برخی از آنها بهصورت اجمال اشاره می شود:
توجه به داشته ها
اگر افراد به توانایی ها، امکانات و جایگاه مادی و معنوی خود فکر می کردند مطمئناً چنین مشکلی پیش نمی آمد. مثبت اندیشی همان مثبت درمانی است و این معجزه قرآن است که فرمود: »و امّا به نعمة ربّک فحدّث« ضحی، تلقین مثبت مهمترین چیزی است که روانشناسان در معالجه انسان از آن کمک میگیرند
توجه به گرفتاری های دیگران
اگر شخص مضطرب به گرفتاران هم نوع توجه نماید؛ مخصوصاً به افرادی که همان مشکل خاص او را دارند لذا مقداری آرامش خواهد یافت این جمله معروف است که:
"البلاء اذا عمٌت طابت بلا و گرفتاری وقتی فراگیر شود آسان و گوارا خواهد شد".
توجه به محرومیتهای دیگران
در بسیار ی از موارد منشا دغدقه ها و اضطراب های روحی افراد عدم دستیابی آنان به مراتب علمی اقتصادی اجتماعی ... دلخواه است. در حالی که اگر شخص در کاستی های زندگی دیگران دقت نماید تحمل مشکلات بسیار آسان خواهد شد.
به فرمایش مولا امیر المؤمنین ع در نهج البلاغه "القناعه مال لا ینفذ قانع بودن انسان سرمایه ای است که از بین نمی رود" )نهج البلاغه، کلمات قصار، 467.
بی توجهی به گذشته و نهراسیدن از آینده
تمرکز در آینده و توجه نسبت به گذشته یکی از عوامل مهم افسردگی و اضطراب به حساب می آید؛
فکر کردن راجع به گذشته ضرر دومی و مضاعف است که بایستی از آن پرهیز کند. در این حالت است که نوعی آرامش نسبی فراهم می شود.
رعایت اطرافیان
اصل مریضی و ناراحتی برای اطرافیان نوعی گرفتاری و وسیله رنج و غصه است و هر موقعیتی که نشانه بهبودی مریض باشد وسیله خرسندی و شادمانی برای آنهاست.
رعایت خود
بهترین وسیله درمان در افسردگی و اضطراب روحی دوری جستن از افکار وحشت زا و اضطرابی است که شخص با توجه به مطلب که این حالت برای او مضر است باید از ان خود داری نماید.
نماز
"واستعینوا بالصبر و الصلاة" )بقره ، 45) که در این تعبیر کمک گرفتن از نماز در کنار صبر به نحو مطلق مورد دستور الهی واقع شده است. همچنین این که صبوری در زندگی برای رفع هر مشکل، در آیه فوق نماز در ردیف صبر به عنوان کمک و یاور انسان مطرح شده است. به مقتضای این دستورالعمل قرآنی انسان در هر مشکلی می تواند از این دو پشتوانه عظیم کمک بگیرد.
دعا
"وقال ربکم ادعونی استجب لکم" )غافر ،60). این آیه هم دستور به دعاست و هم وعده استجابت و پذیرش. دعا کردن از یک طرف محبت نسبت به ذات مقدس الهی است که خود این حالت منشأ آرامش است و هم باعث امیدواری انسان در مشکلات و هم دستیابی به مقاصد و مطالبی که گاهی به طور معمول قابل دستیابی نیست.
توجه و اندیشیدن در راه نجات
اگر شخص به جای مجذوب شدن به افکار نگران کننده، اندیشه و قوای خود را در پیدا کردن راه خلاص از مشکل و وضعیت موجود صرف نماید قطعاً نتیجه مناسب تری خواهد داشت .
توجه به ابزار مختلف درمان
بعضی افراد در امراض مختلف با این که عوارض مریضی آنها را رنج می دهد در صدد درمان و معالجه نمی باشند و حتی در مراجعه به متخصص در شرایط خاصی کراهت دارند، در حالی که شرع و عقل مریض را به معالجه دعوت می نماید.
در عین حال در جهت تسریع درمان موارد زیر قابل پیشنهاد است:
مراجعه به روان کاو و پزشک متخصص
مراجعه به مشاور
اهتمام به ورزش
استفاده از آب و هوای مناسب
اهتمام به دیدار دوستان
اهتمام به غذای مقوی و مناسب
نتیجه
امور محدود طبیعی هرگز نمی تواند خواستههای نامحدود بشری را پاسخ دهد مگر پاسخی نسبی و غیر واقعی که هم در هنگام دستیابی قرار حقیقی را از بین می برد و هم بعد از رسیدن به مقصد صرفاً پاسخی مقطعی و گذراست.
بیتردید بشر همیشه در دستیابی به خواسته ها و مقاصد خود به نوعی نا ملایمات و اضطراب روحی گرفتار است و جاذبه های مقصود و مطلوب او باعث می شود که قبل از دستیابی به مقاصد احساس آرامش نکند، قرار و آرامش انسان تنها وقتی حاصل می شود که زندگی او و پی گیری همه مطالب و مقاصدش در پرتو توجه به خداوند و ربط با ذات مقدس الهی که هستی نا محدود است واقع شود .
